tg-me.com/keenyaantube/10
Last Update:
Seenaa Baroo Tumsaa
Kutaa 1ffaa
An Oromo Politician
(1942-1977) sabboonaa Oromoo fi qabsaawa mirga
namummaa ti. Baaron kabajamuu mirga Oromootif falmaa
kan ture yoo ta'u qabsoorratti lubbuunsaa dabarte.
Seenaa Isaa
Baaroo Tumsaa bara 1942 Lixa Oromiyaa godina Wallagga
Lixaa naannoo Gimbii ganda karkarroo jedhamtu keessatti
abbaasaa obbo Tumsaa Silgaa fi harmeesaa aadde
Naasisee Ciratoo jedhaman irraa dhalate.
Abbaansaa fi harmeensaa walitti aansuun du’aan irraa adda
baanaan Baaroon obbolootasaa lamaan Raaheel fi
Nagaasaa Tumsaa wajjin mana duwwaa keessatti hafe.
Yeroo sanatti obboleessi isaa obbo Guddinaa Tumsaa
hojiidhaan magaalaa Naqamtee keessa jiraachaa waan
turaniif, qophummaa obboleessasaanii jibbuudhaan dhaqanii
bakka jiraatan magaalaa Naqamteetti isa fidan.
Barnoota Isaa
Baaroon barumsa isaa sadarkaa tokkoffaa fi lammafaa
achuma magaalaa Naqamteetti erga xumuree booda,
barumsasaa sadarkaa olaanaammoo kolleejjii Waldaa
Makaana Yesuus Bishooftuutti argamurraa xumure. Itti
aansuudhaan Yuunivarsiitii Finfinnee seenudhaan barnoota
faarmaasiistiin digirii jalqabaa bara 1966tti fudhate. Itti
fuufuudhaan utuu hinturiin yunivarsiitichumarraa seeraan
digiriisaa jaaalqabaa fudhate. Baaroon egaa turtiisaa
yunivarsiitii keessatti barattoota jijjiirama barbaadanii wajjin
waliigaluudhaan sochii cimaa taasisaa ture. Barattoota
kutannoodhaan saba isaaniif qabsaa’aa turanis sadarkaa
garaagaraatti ijaaraa ture. Ijoolleen Oromoo muummee
barnoota addaa addaarratti ramadamtee akka biyyaasheef
hojjechuu qabduttillee gurmeessaa ture. Bara 1964-1965
waldaa Yunivarsiitii kolleejjii Finfinnee irratti pirezidaantii
ta’uudhaan hojjete. Bara 1966 immoo waldaa waliigaltee
Yuunivarsiitii Finfinneerratti barreessaa ta’uudhan hojachaa
ture.
Qabsoo Keessa Seenuusaa
Baroota kana keessatti baay’inni barattoota Oromoo
yuunivarsiitii keessatti haa xiqqaatuyyuu malee, warruma
jiran kanaa wajjin wal arguudhaan mirga uummata Oromoo
kabachiisuurratti maree taasisaa tureera. Wal’aansoon
barattoota yuunivarsiitiin jalqabame kun utuu hinturiin ifatti
ba’uudhaan namoota hedduu sochooseera. Sochiin kunis
kana qofaaf utuu hintaane, uummanni Oromoo akka inni
mirgasaaf falmatuuf karaa baaseera. Baaroon itti
fufuudhaan namoota paarlaamaa keessa hojjetanii wajjin
wal argee mariyachuun warra akka Maammoo Mazammirfaa
wajjin ta’uun Waldaa wal-gargaarsa Maccaa fi Tuulamaa
keessatti mormii fiyuudalizimii baadiyyaa keessattis
baballisuun sochii mormii bara 1966 keessa turerratti haala
mijeessuun shoora olaanaa taphatera.
Finfinneefi magaalota kanbiroo keessatti yaada ‘lafti
qoteebulaaf’ jedhu irratti dargaggoota hedduu
gurmeessuudhaan bittaan warra nafxanyootaa akka
gabaabbatu taasisuuratti gumaacha guddaa taasiseera.
Wallaansoon bara 1966 ka’e kun duula guddina waliin jedhu
uumee keessumaayyuu naannoo Oromiyaa keessatti
fudhatama argateera. Fudhatama argachuusaatiif
sababnisaa Baaroo ture. Baaron goota humna dargaggootaa
ijaaruun sirna Nafxanyootaa barbadeessuuf kutatee ka’e
ture.
Baaroon bara 1966 barnootasaa erga xumuree booda biiroo
eegumsa fayyaatti miindefamee hojjechuu jalqabe. Waajjira
kana keessa amma turetti loogii bara dheeraaf mana hojii
sana keessaa ture qorachuudhaan qajeelfama ture sana
jijjiiree namoota hedduudhaaf bu’aa ta’eera. Sobdootaafi
warreen malaamaltummaadhaan jiraatanis qaanessaa
tureera.
Haalli Baaro ofi garee hojjetootaa kanaa namoonni itti
hintolin Baaroo hojiirraa ariyani. Miindaasaarra ariyatamuun
cinatti akka shororkeessituu addaatti fudhatamee tureera.
Haata’u malee dabni irratti raawwate kun Baaroon
wallaansoosaatti akkanni cimu isa taasise malee dugda
duubatti isa hindeebifne. Yeroo mara mootummaan bara
sanaa Oromoorratti miidhaa dhoksaa waan taasisuuf, akka
sabni Oromoo walitti dhufanii mariyatan waan
hinbarbadneef Waldaan Maccaafi Tuulamaa akka cufamu
taasisaniiru. Kun kan isa gaddisiise Baaroon ummanni
BY Keenyaan Tube
Warning: Undefined variable $i in /var/www/tg-me/post.php on line 283
Share with your friend now:
tg-me.com/keenyaantube/10